11 Σεπτεμβρίου λοιπόν. Μία ημέρα με πολλά ιστορικά γεγονότα κυρίως θλιβερά. Συνήθως αυτή τη μέρα μας έρχεται το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους το 2001. Μία ημέρα όπου συγκλόνισε το κόσμο παγκοσμίως και έγινε η αφετηρία για πολλά άλλα δυσάρεστα γεγονότα που θα ακολουθήσουν. Όμως υπάρχουν και γεγονότα λιγότερο γνωστά. Υπάρχει και ένας ακόμα λαός που σίγουρα θυμάται την 11η Σεπτεμβρίου. Είναι ο Χιλιανός λαός της Νότιας Αμερικής. 11 Σεπτέμβρη του 1973 λοιπόν. Σαν σήμερα πριν από περίπου 50 χρόνια τα άρματα μάχης ( Tanks ) της Χιλής βγαίνουν στους δρόμους. Ο στρατός υπό τον Αρχηγό Ενόπλων Δυνάμεων Αουγκούστο Πινοσέτ και την υποστήριξη των Αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών ( CIA ) προχωράει σε πραξικόπημα ανατρέποντας την νόμιμα εκλεγμένη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Σαλβαδόρ Αλιέντε. Ένα μαύρο πέπλο πλανάται πάνω από τη Χιλή αυτή τη μέρα καθώς αρχίζει μία από τις στυγνότερες δικτατορίες της Λατινικής Αμερικής η οποία θα διαρκέσει έως το 1990.
Το 1970 στις επεισοδιακές εκλογές της Χιλής το Σοσιαλιστικό Κόμμα της εκλογικής συμμαχίας «Λαϊκή Ενότητα» υπό τον Σαλβαδόρ Αλιέντε κερδίζει με 36%. Αρχίζει μία νέα σελίδα για τη Χιλή. Πρέπει να τονιστεί πως εκείνα τα χρόνια της κορύφωσης του ψυχρού πολέμου οι ΗΠΑ αντιμετώπιζαν καχύποπτα κάθε μεταρρυθμιστική κίνηση στην ήπειρο τους ως σοβιετικά υποκινούμενη και κάπως έτσι κατέληξαν να έχουν επιβάλλει σκληρές δικτατορίες σε ολόκληρη την ήπειρο στις δεκαετίες 60 και 70. Η Αμερική δεν είδε με καλό μάτι τον Αλιέντε.
Ο Αλιέντε ξεκίνησε με πολλές φιλοδοξίες και όνειρα. Ήθελε μία ειρηνική μεταρρυθμιστική επανάσταση επηρεασμένος από τη Σοβιετική Ένωση του Νικίτα Χρουστσόφ ο οποίος προέτρεπε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις για σοσιαλισμό και όχι επανάσταση και ένοπλη αλλαγή, κάτι που ονομάστηκε Ευρωκομμουνισμός. Ο Αλιέντε κήρυξε τον «Χιλιανό δρόμο προς τον σοσιαλισμό» όπως το ονόμασε. Άρχισε σειρά από μεταρρυθμιστικά έργα. Άρχισαν κρατικοποιήσεις της βιομηχανίας, του υγειονομικού και του εκπαιδευτικού συστήματος, προγράμματα αναδιανομής της γης στους ακτήμονες και στους φτωχούς αγρότες, παροχή γάλακτος στα παιδιά του σχολείου, μέριμνα για τις εγκυμονούσες… Τα πρώτα δύο χρόνια η τολμηρή και ρηξικέλευθη πολιτική του Αλιέντε έδωσε καρπούς. Ο πληθωρισμός από 36% πήγε στο 22% ενώ οι μισθοί αυξήθηκαν κατά 22%. Το βιοτικό επίπεδο για τα πενέστερα λαϊκά στρώματα αυξήθηκε σημαντικά με προγράμματα εξαλείψεως της ανεργίας, της φτώχειας και της ανισότητας του λαού. Το 1972 όμως τα πράγματα αρχίζουν και παίρνουν τη κάτω βόλτα. Οι εξαγωγές μειώθηκαν, ο πληθωρισμός άγγιξε το 150% και τα σαμποτάζ των Αμερικανών κορυφώθηκαν όπως η δωροδοκία φορτηγατζήδων για απεργία προκαλώντας επίτηδες πρόβλημα στην εφοδιαστική αλυσίδα της Χιλής. Τα προβλήματα άρχιζαν να φαίνονται όπως και η αρχή του τέλους.
Η κρατικοποίηση των μεταλλείων χαλκού που ως τότε ανήκαν σε Αμερικανούς ιδιώτες είναι «το κερασάκι στη τούρτα» για τις ΗΠΑ. Ο τότε Πρόεδρος Νίξον αποφασίζει την ανατροπή του Αλιέντε και αναθέτει το έργο στην CIA και στον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών, Χένρι Κίσσινγκερ ο οποίος με περίσσεια αλαζονεία δηλώνει «ο λαός της Χιλής έκανε ένα λάθος, εμείς θα το διορθώσουμε». Η πρώτη απόπειρα πραξικοπήματος αποτυγχάνει καθώς ο στρατηγός Σνάιντερ πιστός στο Σύνταγμα αρνείται να συμμετέχει στο πραξικόπημα, βρέθηκε δολοφονημένος λίγες μέρες αργότερα. Το Σχέδιο Ζ καταστρώνεται και δεύτερο πραξικόπημα τον Ιούνιο του 1973 λαμβάνει χώρα το οποίο καταστέλλεται επίσης από τον εξ ίσου αφοσιωμένο στο σύνταγμα στρατηγό Πρατς ο οποίος ευθύς συμβουλεύει τον Αλιέντε να δώσει τα όπλα στον λαό για τη προστασία της επανάστασης καθώς είδε τι ερχόταν. Ο Αλιέντε όμως αρνείται πεισματικά εμμένοντας στις ιδέες του πως αυτή η επανάσταση θα γίνονταν με δημοκρατικές ειρηνικές αξίες και ελευθερία και όχι με αίμα. Μάλιστα σε ένδειξη καλής θελήσεως προς την Αμερική απομακρύνει τον στρατηγό Πρατς και στη θέση του βάζει για αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων τον Αουγκούστο Πινοσέτ. Μία μοιραία κίνηση που θα του κοστίσει και την ηγεσία αλλά και την ίδια του τη ζωή.
Στις 11 Σεπτέμβρη 1973 αρχίζει χερσαία και αέρια επίθεση προς το προεδρικό μέγαρο με τον στρατό να καταλαμβάνει την εξουσία και τον Αλιέντε αρνούμενο να αποδράσει να δίνει τέλος στη ζωή του. Η Χιλή θα ζήσει σκηνικά πολέμου και στις 9 το απόγευμα ο Πινοσέτ απηύθυνε διάγγελμα προς τον λαό «οι ένοπλες δυνάμεις έδρασαν σήμερα ολοκληρωτικά από πατριωτική έμπνευση για να σώσουν την χώρα από το τεράστιο χάος στο οποίο βρέθηκε από τη μαρξιστική κυβέρνηση του Σαλβαδόρ Αλιέντε. Η Χούντα θα διατηρήσει δικαστική εξουσία και συμβουλευτική του Δημοσίου Λογιστικού Ελέγχου. Το Κοινοβούλιο θα παραμείνει κλειστό μέχρι να ληφθούν περισσότερες διαταγές. Αυτά είναι όλα». Με αυτό το λόγο ξεκινάει μία σκληρή περίοδος 17 χρόνων για τη Χιλή όπου η χώρα θα γίνει ένα οικονομικό πειραματόζωο για την Αμερική ( μέσω της πρόσκλησης Αμερικανών οικονομολόγων του Σικάγο, Chicago Boys ). Η οικονομία θα φιλελευθεροποιηθεί πλήρως και το 1990 που θα τελειώσει η δικτατορία το 47% του πληθυσμού θα ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας. Ο Πινοσέτ θα ανοίξει στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου πολλοί, αριστεροί και μη, άνθρωποι θα βασανιστούν και θα δολοφονηθούν. 80.000 άνθρωποι θα φυλακισθούν, 3.000 περίπου θα εκτελεστούν και χιλιάδες άλλοι θα βασανιστούν. Πολλοί αγνοούνται ακόμα και σήμερα και αναζητούνται από τις οικογένειες τους.
