Το Δράν

Lapsus linguae ή παντελής αδιαφορία;

Lapsus linguae ή παντελής αδιαφορία;

Η αέναη εξέλιξη της ανθρωπότητας , κατά γενική ομολογία , βασίστηκε στην ανάπτυξη της γλώσσας ως μέσου επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων , οδηγώντας στην άνθηση του πολιτισμού και την διαμόρφωση ενός «καθρέφτη» της κουλτούρας του εκάστοτε λαού. Η γλώσσα της χώρας μας , η νέα ελληνική , στηριζόμενη στο γλωσσικό οικοδόμημα της Αρχαίας Ελληνικής συνιστά ένα θησαυροφυλάκιο με πολύμορφους γλωσσικούς κώδικες . Εντούτοις , στην σύγχρονη Ελλάδα η κατακρεούργηση της γλώσσας αποτελεί συχνό φαινόμενο από μεγάλη μερίδα του πληθυσμού μας που στρέφεται στον μιμητισμό άλλων γλωσσών και την άκριτη αποδοχή ξενικών όρων.

     Θεμελιακό ρόλο σε αυτή την μίμηση διαδραματίζει η αδιαφορία των περισσότερων νέων που κατά κύριο λόγο χρησιμοποιούν ξένους ιδιωματισμούς. Αδιαφορία που πηγάζει από τον αποκρουστικό χαρακτήρα των φιλολογικών σχολικών μαθημάτων , την ταύτιση της ενασχόλησης με τη γλώσσα με μια πλήρως βαρετή διαδικασία αλλά και την εισβολή νέων όρων στην ελληνική γλώσσα λόγω της διαρκούς εισροής νέων ερεθισμάτων.

    Παρότι όμως πολλοί θα σπεύσουν να επικρίνουν αυτή την πρόσληψη ξενικών στοιχειών, αυτή καθεαυτή δεν συνιστά παράγοντα φθοράς μιας γλώσσας , όπως επισημαίνουν και σύγχρονοι γλωσσολόγοι. Η γλώσσα πλάθεται από ανθρώπους προκειμένου να εξελιχθεί κι να ανταποκριθεί στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της εκάστοτε εποχής. Οι πολύχρωμες σημασίες διαφοροποιούνται διαρκώς με τις νέες ρεαλιστικές συνθήκες να σχηματοποιούν σε λέξεις τί βιώνει ένας λαός. Η προσαρμογή στα δεδομένα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθεί φθορά αλλά ένα στάδιο της εξελικτικής πορείας του ανθρώπινου πολιτισμού , ώστε να συμβαδίσει με τις αλλαγές που διαδραματίζονται.

     «Μέτρον άριστον» έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι και στην περίπτωση της γλώσσας πρέπει να εφαρμόζεται στην χρησιμοποίηση και αφομοίωση ξένων όρων. Η έκφραση μέσα από τη δική μας γλώσσα βοηθά στην πρόοδο , την ανάπτυξη και εν τέλει τη συνειδητοποίηση της πολιτισμικής μας ταυτότητας και θέσης στο παγκόσμιο στερέωμα . Αποτελεί ένα μέσον για να εκφράσουμε τι νιώθουμε , να συνομιλήσουμε και να ανταλλάξουμε γόνιμα στοιχεία με άλλους λαούς . Ωστόσο , τα greeklish και ο περιορισμός του λεξιλογίου μας δεν θα αντιμετωπιστούν εν μια νυκτί με περισσότερες ώρες φιλολογικών μαθημάτων . Το σχολείο , η οικογένεια και κάθε φορέας αγωγής οφείλει να εμφυσήσει στο παιδί από νεαρή ηλικία την αγάπη για την ανάγνωση , το βιβλίο, την γλώσσα και τις ανθρωπιστικές επιστήμες εν γένει.  

      Η γλώσσα που αποτέλεσε κοιτίδα έκφρασης αξιών στο λίκνο του δυτικού πολιτισμού, την Ελλάδα , αποτελεί την ταυτότητα και το κάτοπτρο του ανθρώπινου πολιτισμού συνολικά. «Μήγαρις ἔχω ἄλλο στό νοῦ μου, πάρεξ ἐλευθερία καί γλῶσσα;» ήταν τα λόγια του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού. Η ελληνική γλώσσα αλλά και κάθε γλώσσα κληροδοτεί στους νεότερους τα βιώματα των παρελθόντων. Αυτή η σχέση παρελθόντος παρόντος είναι εκείνη που επιβάλλεται να φροντίσουμε πριν να είναι αργά.