Όταν ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ρωτήθηκε για την σχέση του με το σύμπαν το 1932, κατά την διάρκεια της συνέντευξής του στην πρεσβεία των Η.Π.Α στο Βερολίνο, η απάντησή του υπήρξε καθηλωτική: «Πιστεύω πως το σύμπαν είναι τόσο εκπληκτικό που μόνο ο Θεός μπορεί να το δημιούργησε. Δική μου δουλειά είναι απλώς να καταλάβω πώς το έκανε». Ογδόντα εννέα χρόνια μετά, την προσπάθεια εκπλήρωσης αυτού του στόχου έρχεται να ενισχύσει σημαντικά το υπερσύγχρονο James Webb Space Telescope, ως διάδοχος του Hubble, ανοίγοντας ένα εντελώς νέο πεδίο μελέτης στην επιστήμη της αστρονομίας.
Το James Webb Space Telescope αποτελεί ένα διαστημικό τηλεσκόπιο τελευταίας τεχνολογίας, με αντικείμενο την εξερεύνηση του διαστήματος στο φάσμα της υπέρυθρης ακτινοβολίας. Ειδικότερα, αυτό συνιστά το σπουδαιότερο επίτευγμα της Εθνικής Διοίκησης Αεροναυτικής και Διαστήματος των Η.Π.Α(NASA), το οποίο πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία(ESA) και την Καναδική Διαστημική Υπηρεσία(CSA). To JWST, μετά από μια σειρά διαδοχικών αναβολών, εκτοξεύτηκε ανήμερα των Χριστουγέννων του 2021, με τον πύραυλο Ariane 5 της ESA, από την περιοχή Κουρού, της γαλλικής Γουινέας. Το τηλεσκόπιο αυτό ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Τζέιμς Ε. Γουέμπ, ο οποίος διετέλεσε δεύτερος διευθυντής της NASA και διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στο διαστημικό πρόγραμμα Apollo.
Ο κεντρικός φακός του JWST(ΟΤΑ) συνίσταται από δεκαοκτώ τμήματα εξαγωνικών καθρεφτών, τα οποία είναι κατασκευασμένα από επιχρυσωμένο βηρύλλιο. Αυτά, μάλιστα, συνδυάζονται και δημιουργούν έναν μεγάλο καθρέφτη συνολικής διαμέτρου 6,5 μέτρων, σε αντίθεση με τον κατά πολύ μικρότερο του τηλεσκοπίου Hubble, ο οποίος είχε διάμετρο μόλις 2,4 μέτρων. Έτσι, χάρη στο ιδιαίτερα μεγάλο μέγεθος του καθρέφτη του, το JWST έχει την ικανότητα να συλλέγει 6,25 φορές περισσότερο φως από το Hubble κατά την μελέτη ουράνιων σωμάτων, πράγμα που φανερώνει τις τεράστιες δυνατότητές του, όπως, άλλωστε, αποκαλύπτεται και από τις πολύ χαμηλές συχνότητες στις οποίες θα πραγματοποιεί τις παρατηρήσεις του.
Επίσης, η θερμοκρασία του τηλεσκοπίου κρίνεται απαραίτητο να διατηρείται σε ακραία χαμηλά επίπεδα μέσω των μηχανισμών του και συγκεκριμένα στους -223 βαθμούς Κελσίου, προκειμένου να είναι σε θέση να εντοπίζει και να καταγράφει ασθενή ραδιοσήματα από το εξώτερο διάστημα. Γι’ αυτόν τον λόγο, μάλιστα, βρισκόμενο στο σημείο Λαγκράνζ L2, σε μια τροχιά 1,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων αντίθετα από τον Ήλιο, προστατεύεται από μια ηλιακή ασπίδα, σε σχήμα χαρταετού, με πέντε προστατευτικά στρώματα, προκειμένου να μην επηρεάζεται θερμικά από το μητρικό μας άστρο, καθώς και από τη Γη και την Σελήνη.
Το JWST προβλέπεται ότι θα φέρει επανάσταση στον χώρο της αστρονομίας και της κοσμολογίας, καθώς πρόκειται να μελετήσει και να δώσει απαντήσεις σε ορισμένα από τα πιο φλέγοντα ερωτήματα τόσο της επιστημονικής κοινότητας όσο και της ανθρωπότητας συνολικά. Πιο συγκεκριμένα, τα ερωτήματα αυτά σχετίζονται με τη γέννηση και την εξέλιξη του σύμπαντος, τον τρόπο δημιουργίας και λειτουργίας μακρινών ουράνιων σωμάτων, αλλά και την ύπαρξη και ανάπτυξη της εξωγήινης ζωής. Ιδιαίτερα, με το υπερσύγχρονο αυτό τηλεσκόπιο θα επιχειρήσουμε να εντοπίσουμε και ίσως και να φωτογραφήσουμε το φως των πρώτων αστέρων και γαλαξιών, τα οποία γεννήθηκαν αμέσως μετά την έκρηξη του Big Bang, καθώς και να μελετήσουμε τον μετ’ έπειτα σχηματισμό και εξέλιξή τους. Τέλος, μέσω του JWST, θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τον σχηματισμό και την ανάπτυξη των αστέρων και των πλανητών, αλλά και τα πλανητικά συστήματα και την προέλευση της ζωής, με απευθείας απεικόνιση εξωπλανητών.
Συγκεφαλαιωτικά, το James Webb Space Telescope θα οδηγήσει σε σπουδαίες ανακαλύψεις και θα ξεκλειδώσει πτυχές του σύμπαντος οι οποίες μας είναι μερικώς ή ακόμα και παντελώς άγνωστες μέχρι σήμερα. Έτσι, μέσα στις επόμενες δεκαετίες, η πρόοδος που θα σημειωθεί στον τομέα της κοσμολογίας αφενός και της αστρονομίας αφετέρου θα φέρει ριζικές αλλαγές στον πολιτισμό μας και στην αντίληψή μας για την ζωή και το σύμπαν, καθώς, σύμφωνα με τον μεγάλο Αμερικανό φυσικό John Archibald Wheeler «Δεν είμαστε μόνο παρατηρητές. Είμαστε συμμετέχοντες. Υπό μίαν παράξενη έννοια, αυτό εδώ είναι ένα συμμετοχικό σύμπαν».
